GGD Limburg-Noord voert publieke gezondheidzorgstaken uit voor asielzoekers (en statushouders) in de opvanglocaties van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) in de regio. Carmen van Deursen is Gezondheidsbevorderaar Publieke Gezondheid Asielzoekers bij GGD Limburg-Noord en legt uit wat haar rol precies inhoudt.
Hoe zijn de publieke gezondheidszorgtaken geregeld?
De publieke gezondheidszorg voor asielzoekers wordt uitgevoerd in het kader van een overeenkomst tussen GGD GHOR Nederland, de koepelorganisatie van 25 GGD’en en GHOR-bureaus en het COA. De taken voor statushouders die in de gemeente wonen, zijn gelijk aan die voor andere inwoners van Nederland en vallen onder verantwoordelijkheid van de gemeente.
Wat doet de GGD binnen de COA-opvanglocaties?
Asielzoekers kampen vaker met gezondheidsproblemen dan de gemiddelde Nederlander, onder andere door de situatie in het land van herkomst, de omstandigheden tijdens de vlucht en de asielprocedure en het veelal ontbreken van een sociaal netwerk.
Een belangrijke taak van de GGD is het versterken van de zelfredzaamheid van vluchtelingen op het gebied van gezondheid. Wij organiseren daarom regelmatig voorlichting over verschillende onderwerpen in het asielzoekerscentrum (AZC). Daarnaast adviseert de GGD COA-medewerkers en ketenpartners op het gebied van gezondheidsbevordering en ziektepreventie.
Het COA en de GGD maken jaarlijks samen een voorlichtingsplan, op basis van gezondheidsrisico’s bij asielzoekers. Het doel is de kennis en vaardigheden van de bewoners te vergroten, zodat zij zoveel mogelijk in staat zijn om gezonde keuzes te maken in het leven. De GGD geeft voorlichting of coördineert voorlichtingsactiviteiten in de opvanglocaties van het COA, bijvoorbeeld over: gezondheidszorg in Nederland en zelfzorg, normen, waarden en wetgeving rond intermenselijke relaties, seksuele gezondheid en relaties, opvoeding, veiligheid, hygiëne en psychische klachten.
De activiteiten worden vaak per taalgroep georganiseerd, met inzet van een professionele tolk.
Waarvoor is de GGD er nog meer?
Naast voorlichting kun je bij de GGD terecht voor ondersteuning en advies. Als Gezondheidsbevorderaar Publieke Gezondheid Asielzoekers:
- adviseer ik de COA-locatiemanager over maatregelen om gezondheidsproblemen bij asielzoekers te voorkomen;
- ondersteun en stimuleer ik partners in de zorgketen bij het uitvoeren van interventies ter bevordering van de gezondheid van asielzoekers;
- en ondersteun ik intermediairs zoals hulpverleners en docenten bij hun werkzaamheden voor asielzoekers.
Met welke partijen werk je veel samen?
Ik heb onderlinge afstemming met landelijke collega’s van andere GGD’en, maar werk vooral veel samen met COA (Centraal Orgaan Asielzoekers), GZA (de huisartsenpost op het AZC), Vluchtelingenwerk en soms met scholen.
Als voorlichters hebben we een landelijke vakgroep van voorlichters die op AZC’s werken, met wie we ervaringen uitwisselen. Hierbij is GGD GHOR Nederland betrokken. Samen met collega’s van andere teams van GGD Limburg-Noord dragen we zorg voor de gezondheid van asielzoekers. Hiervoor heb ik intern geregeld contact met Centrum Seksuele Gezondheid, de collega’s die de hygiënecontroles uitvoeren op de AZC-locaties, andere Gezondheidsbevorderaars, JGZ-collega’s, collega’s van het programma Nu Niet Zwanger en Kansrijke Start.
Wat zijn indrukwekkende momenten tijdens jouw dagelijkse werkzaamheden?
Wekelijks heb ik bijzondere ontmoetingen en fijne gesprekken maar hoor ik helaas ook intens verdrietige verhalen. Door te luisteren, aanwezig te zijn, me open te stellen voor de verschillende opvattingen en culturen en de rust te hebben kan ik al veel betekenen. Door het delen van kennis en uitnodigen tot onderlinge uitwisseling hiervan help ik fabels uit de weg en geef ik handvatten en uitleg over Nederlandse gebruiken.
Wil jij meer weten over het COA en AZC’s? Tijdens de Open AZC dagen, op zaterdag 28 september 2024, is iedereen welkom om bewoners en medewerkers te ontmoeten. Zij vertellen je graag meer over activiteiten en programma’s binnen en buiten het AZC. Daarnaast zijn er rondleidingen, workshops en kinderactiviteiten. Voor meer informatie, kijk je op COA - Open azc dag | www.coa.nl
Wil jij na het verhaal van Carmen meer weten over werken bij de GGD? Kijk dan hier.